1. Mua nhà lần đầu: chỉ nên mua vừa tầm tay, giữ lối sống giản dị, chăm chỉ cày cuốc
Lần đầu mua nhà, cách đây nhiều năm, mình chỉ có tròm trèm khoảng 300 triệu tích cóp. Số tiền đó không thể mua gì ngoài dự án căn hộ chung cư ở quận vùng ven Sài Gòn. Từ căn hộ đó đến trung tâm thành phố không gần, lại còn hơi kẹt xe. Nhưng mình nghĩ bụng, thôi còn trẻ, có nhà để ở là tốt rồi, ráng dậy sớm xíu, tối về trễ xíu, cũng không sao.
Nội thất căn hộ đầu tiên của mình cũng đơn giản. Mình gần như chẳng sắm sửa gì nhiều, phần lớn đồ đạc được bạn bè, người thân cho, mỗi người một ít. Sô pha thì ba tặng, nồi cơm, kệ giày, … thì bạn bè qua chơi, mỗi đứa gửi tặng mình một thứ… Nghĩ lại, thì thấy thương ba mẹ, thương anh em mình ghê! Mình tự tin xuống tiền, vì lúc đó mình có 3 nguồn thu nhập:
Thu nhập từ công việc chính
Thu nhập từ business, mình tự vận hành doanh nghiệp của mình, và mình tự trả lương cho mình (tự mở, tự làm giám đốc tài chính, có lợi ghê không)
Thu nhập từ đầu tư chứng khoán
Có bao nhiêu tiền mình đều để riêng ra. Thêm nữa, cuối năm doanh nghiệp có lãi, mình được chia tương đối nhiều profit sharing, và mình giữ lại gần hết. Mình sống khá đơn giản, có bao nhiêu tiền cứ bỏ vào phần trả góp mua nhà, nhằm mau mau trả hết nợ. Giá căn hộ đầu tiên mình mua tương đối dễ chịu, nên sau khoảng 4 hay 5 năm cố gắng làm lụng, mình trả xong căn hộ đầu tiên…
Lúc mình xuống tiền mua căn hộ đầu tiên ấy, nhiều người nhìn vào và bĩu môi, chê lên chê xuống, nhưng mình thà mua nhà hơi xa, chứ không thể vay nợ quá nhiều. Mình dứt khoát không mua căn hộ mà mình KHÔNG đủ khả năng chi trả.
Căn nhà đầu tiên của mình nhỏ, ít đồ, và khá giản dị. Mình thực sự thích cảm giác khi mình ở đó. Mình sống ở căn hộ được một thời gian, có vài khách hỏi mua, mình cân nhắc một thời gian thì bán, khoản đầu tư đầu đời lãi được 500 triệu…
2. Ăn may kiếm được tiền, tưởng mình thế là giỏi, là hay
Mình lúc đó mới hai mấy tuổi đầu, vừa bán được căn hộ đầu tiên, doanh nghiệp thứ ba thì đang có lãi (hai doanh nghiệp đầu tiên phải đóng cửa). Kiếm được kha khá tiền, mình nghĩ mình thế là giỏi, là hay. Mình nghĩ mình đầu tư cũng rất gì và này nọ…
Thừa thắng xông lên, sau khi bán căn hộ đầu tiên, trong túi rủng rỉnh, mình đặt cọc mua tiếp một dự án khác ở vùng ven ở Sài Gòn, qua lời giới thiệu của bạn. Mình chỉ check tương đối: CĐT uy tín, giá nhà tương đối tốt, dòng tiền của mình đủ để chi trả. Thời điểm đó, mình tự tin đến độ, không thèm đi thực tế để nắm vị trí của dự án cơ.
Để rồi sau đó mình nhận ra, căn hộ mình chọn nằm ở vị trí rất xa trung tâm, và đường về nhà rất lắm xe công. Chưa hết, phòng ngủ chính (master room), gần như không thể mở cửa sổ vì nắng, từ 8h sáng – 14h chiều. Mà căn hộ đã xuống tiền rồi, thì sao có thể đổi hướng nhà được. Xuống tiền rồi mình mới nhận ra, căn hộ thứ 2 này, không phù hợp để lưu trú lâu dài…
Đến lúc đó mình mới bàng hoàng nhận ra, là mình chưa biết nhiều thứ lắm. Mình đầu tư dự án, thấy có lãi thì tưởng mình là hay rồi. Mà không biết, thời điểm mình mua là giai đoạn uptrend của thị trường căn hộ chung cư, mình may mắn có lãi mà mình không nhận ra…
Cơ mà cũng may là trong lần ngây ngô đó, cũng không gây hậu quả nặng nề lắm. Mình bán căn hộ thứ hai, khi dự án đưa vào vận hành được vài tháng, và phần lãi sau 3 năm gồng, chỉ vừa vặn bù cho …. lạm phát. Coi như là không có lời.
3. Luôn dự phòng cho tình huống xấu nhất
Bài học thứ ba từ việc mua căn hộ đầu tiên có lẽ là: Ở đời, không có gì là chắc chắn cả. Mình, và bạn có thể đang làm một công việc có thu nhập tốt, business có lãi đều đặn, chỉ một lần sự cố bất khả kháng nào đó xảy ra, hay bạn đầu cơ, bạn có quyết định đầu tư sai lầm, bạn có thể mất phần lớn tài sản. Vì vậy, luôn luôn phải dự phòng cho tình huống xấu nhất.
Giai đoạn đầu sự nghiệp, mình có kể ở 1 tập Podcast nhiều tháng trước, có bao nhiêu tiền mình đem đi đầu tư hết… phần lớn số tiền mình kiếm được ở thời điểm đó, mình góp để mua nhà. Trong túi mình, thực sự ở giai đoạn đó, không có nhiều tiền mặt, mình thấy mọi chuyện vẫn ổn, cho đến khi người thân của mình nhập viện vì … đột quỵ. Vào bệnh viện, khi đối mặt với bao nhiêu thứ cần phải chi: Nào là tiền thuốc, tiền viện phí, tiền khám, và ti tỉ thứ khác. Và mình phát hiện ra là không có đủ tiền…phải chạy vạy vay mượn khắp nơi, thì mình mới vỡ lẽ ra là, mình ngu quá… Sao mình không có khoản tiền mặt dự phòng. Cũng may mà mọi chuyện sau đó ổn dần…
4. Rất cần có hơn một cách để kiếm tiền
Khi ngồi viết để chia sẻ tập Podcast này, mình nghĩ mình may mắn có nhiều nguồn thu nhập ở thời điểm mình xuống tiền mua căn hộ đầu tiên, và những nguồn thu nhập này may mắn ổn định trong suốt từng đó năm mà không có biến cố gì đáng kể…
Đối với người hầu hết chúng ta, mình nghĩ việc phụ thuộc vào một công việc duy nhất, cố định, giờ giấc công sở đã không còn mang tính an toàn tuyệt đối nữa. Và thực sự khó để mua được nhà, với thị giá như hiện tại. Thời buổi này, nếu muốn thực sự mua nhà, một là bạn rất giỏi để có thu nhập chính rất cao, hai là cần phải đa dạng hoá nguồn thu nhập. Theo mình, đó là việc nên làm, và cần làm.
Chia sẻ:
